Od darowizny od rodziców zwykle nie trzeba płacić podatku. Co więcej, często nie musisz nawet zgłaszać faktu jej otrzymania do urzędu skarbowego. Sytuacja zmienia się jednak, gdy wartość darowizn od rodzica przekracza próg przewidziany przez przepisy. Wtedy zapłaty podatku wprawdzie wciąż możesz uniknąć, ale tylko po spełnieniu konkretnych formalności i to w określonym terminie.
Kiedy nie trzeba płacić podatku od darowizny od rodziców?
Otrzymanie od rodziców samochodu, mieszkania, pieniędzy czy jakiejkolwiek innej darowizny może oznaczać dla Ciebie obowiązek zapłaty podatku. To Ty jako osoba obdarowana – a więc ta, która otrzymała darowiznę – musisz rozliczyć się z tego tytułu z urzędem skarbowym. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki.
Po pierwsze, nie musisz płacić żadnego podatku ani nawet zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego, jeśli suma darowizn od rodzica nie przekroczy kwoty zwolnionej z podatku.
Po drugie, w przypadku darowizny od rodziców możesz uniknąć obowiązku zapłaty podatku, zgłaszając fakt jej otrzymania do urzędu skarbowego w przewidzianym terminie.
Po trzecie, jeśli otrzymujesz darowiznę w formie aktu notarialnego, nie musisz samodzielnie zgłaszać jej do urzędu skarbowego – zrobi to notariusz.
Jaka kwota wolna od podatku obowiązuje w przypadku darowizny od rodziców?
Ustawa od spadków i darowizn dzieli poszczególne osoby na grupy podatkowe. W każdej z tych grup obowiązują nieco inne zasady wyliczania podatku, a także inny próg zwolnienia z obowiązku jego zapłaty.
Rodzice i dzieci znajdują się w I grupie podatkowej. W tym przypadku kwota wolna od podatku jest najwyższa i w 2025 roku wynosi 36 120 zł. Oznacza to, że dopóki wartość darowizn otrzymanych od rodzica nie przekroczy tej kwoty, to w ogóle nie powstaje obowiązek podatkowy.
Tutaj jednak ważna uwaga: zwolnienie od podatku dotyczy sumy, na którą składa się wartość ostatniej darowizny od rodzica oraz wartość wszystkich innych darowizn, które rodzic przekazał Ci w ciągu ostatnich 5 lat. Tylko jeśli taka suma – a nie wartość pojedynczej darowizny – nie przekracza 36 120 zł, będziesz korzystać ze zwolnienia.
Kiedy zgłoszenie darowizny od rodziców zwalnia z obowiązku zapłaty podatku?
Rodzice i dzieci należą do tzw. 0 grupy podatkowej wyróżnionej w ramach grupy I. W przypadku darowizn dokonywanych 0 grupie podatkowej można uniknąć obowiązku zapłaty podatku nawet po przekroczeniu przewidzianego progu.
Z takiego zwolnienia skorzystasz jednak tylko, jeśli zgłosisz fakt otrzymania darowizn do urzędu skarbowego. Masz na to 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego, czyli od otrzymania darowizny, która spowodowała przekroczenie kwoty wolnej od podatku.
Zgłaszając darowiznę, musisz wypełnić specjalny formularz SD-Z2 i dołączyć do niego dowody potwierdzające otrzymanie darowizn od rodzica. Z tego powodu warto zbierać takie dowody nawet, gdy w danym momencie suma darowizn jest jeszcze daleka od progu 36 120 zł. Nie masz przecież gwarancji, że to nie zmieni się w najbliższych latach.
Szczególnie warto zadbać o udokumentowanie otrzymania darowizny, jeśli ma ona mieć formę pieniężną. Warto by rodzic przekazał ją w formie przelewu albo w formie wpłaty w gotówce w placówce banku.
Niezgłoszenie darowizny od rodziców – jakie niesie za sobą konsekwencje?
Jeśli przekroczysz termin na zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego, nie masz możliwości uniknięcia zapłaty podatku. Terminu nie da się przywrócić, niezależnie od tego, z jakich powodów nie został przez Ciebie dotrzymany.
Na pewno dobrą taktyką nie będzie w tym przypadku powstrzymanie się od zgłoszenia i liczenie na to, że urząd o niczym się nie dowie, a Ty unikniesz zapłaty podatku. W ten sposób narażasz się na znacznie większe konsekwencje finansowe. W przypadku niezgłoszenia darowizny urząd skarbowy może bowiem zastosować wyższą stawkę wynoszącą nawet do 20%.
Ile wynosi podatek od darowizny od rodziców?
Pozostaje jeszcze pytanie, ile wyniesie podatek, jeśli przeoczysz termin na zgłoszenie darowizny od rodziców do urzędu skarbowego i nie będziesz mieć możliwości skorzystania ze zwolnienia.
Przy obliczaniu podatku zawsze będziesz brać pod uwagę jedynie nadwyżkę ponad kwotę wolną od podatku. Jeśli więc rodzic przekazał Ci np. darowiznę o wartości 50 000 zł, to podatek będziesz liczyć tylko od różnicy między wartością darowizny a kwotą 36 120 zł. W tym konkretnym przypadku będzie to więc 13 880 zł.
Znaczenie ma również wysokość tej nadwyżki. W zależności od jej wysokości zapłacisz:
- 3% w przypadku kwoty nieprzekraczającej 11 883 zł;
- 355 zł + 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł w przypadku kwoty mieszczącej się w przedziale 11 833 – 23 665 zł;
- 946,60 zł + 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł.
Ile masz czasu na zapłatę podatku od darowizny od rodziców?
Po zgłoszeniu otrzymania darowizny, urząd skarbowy doręczy Ci decyzję z ustaloną kwotą podatku. Od tej chwili będziesz mieć 14 dni, by dokonać wpłaty na podany rachunek bankowy.
Lepiej jednak nie dopuścić do sytuacji, w której w ogóle staniesz przed koniecznością ustalania, komu i w jakim terminie musisz zapłacić podatek. By tego uniknąć, sprawdzaj przy każdej darowiźnie od rodziców, czy nie przekraczasz kwoty zwolnionej z podatku. A jeśli wartość takich darowizn okaże się wyższa – jak najszybciej zgłoś ten fakt do urzędu skarbowego.
