Obserwuj nas:

Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Prawo spadkowe
Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza

Śmierć członka rodziny to nie tylko żałoba, ale także obowiązki związane z pozostawionym przez niego majątkiem. Trzeba pamiętać, że  przyjęcie spadku może się wiązać z przeniesieniem na spadkobiercę zobowiązań niespłaconych przez zmarłego spadkodawcę. W związku z tym nie bez racji wiele osób zadaje sobie pytanie: Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza? Ten tekst nie stanowi porady prawnej w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów, ale może dać cenne wskazówki odnośnie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza bądź jego odrzucenia.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza — co to właściwie oznacza?

Spadkobierca może wybrać jeden z trzech wariantów działania w przypadku śmierci spadkobiercy. Możliwości te są następujące: odrzucenie spadku (należy zrobić to notarialnie), przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). 

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza — jaki jest zakres odpowiedzialności?

Czasem można spotkać się z opinią, zgodnie z którą przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza po spadkodawcy oznacza także ewentualne zobowiązanie do spłacenia wszystkich długów. Taki pogląd nie jest zgodny z obecnymi przepisami. W rzeczywistość spadkobierca co do zasady nie ponosi pełnej odpowiedzialności za niespłacone zobowiązania swojego spadkodawcy; odpowiedzialność ta odnosi się wyłącznie do łącznej wysokości otrzymanych aktywów (nieruchomości, rzeczy ruchomych, gotówki, praw majątkowych). Taki stan rzeczy to z pewnością dobra informacja dla spadkobierców; nie muszą oni wówczas obawiać się, że nieujawnione wcześniej zobowiązania spowodują konieczność pokrycia znacznych zobowiązań i/lub wieloletnie spory sądowe.

Czy przyjęcie spadku może być problematyczne?

Ta ogólna reguła nie oznacza jednak, że dotychczasowy majątek spadkobiercy jest w całości zabezpieczony przed roszczeniami. Wręcz przeciwnie — wiele w tej kwestii zależy od szczegółów danej sprawy. Trzeba bowiem pamiętać, że w efekcie przyjęcia spadku otrzymane aktywa zostają połączone z majątkiem posiadanym przez spadkobiercę. Co to oznacza? Odpowiedź jest prosta: od momentu przyjęcia masy spadkowej staje się ona integralną częścią aktywów dotychczas posiadanych przez osobę dziedziczącą.

W efekcie ewentualni wierzyciele mogą dochodzić swoich roszczeń w wysokości nie większej niż odziedziczone aktywa… ale nic nie stoi na przeszkodzie, by spadkobierca zaspokoił ich roszczenia z własnych środków. Przykładowo, dochodzi do takiej sytuacji wówczas, gdy przedmiotem dziedziczenia jest trudno zbywalna nieruchomość lub inne prawa majątkowe, a dana osoba dysponuje znaczną gotówką. Co więcej, wierzyciele — jeśli tak przewidują przepisy — mają prawo zająć majątek spadkobiercy, a nawet go zlicytować.

Trzeba o tym pamiętać, ponieważ czasem okazuje się, że przejęte aktywa trudno sprzedać w danym momencie, a spadkobierca będzie zmuszony do zaciągnięcia kredytu, by móc spłacić przejęte zobowiązania.

To jeszcze nie wszystko. Jeśli jest kilku spadkobierców, zgodnie z prawem ponoszą oni solidarną odpowiedzialność za zobowiązania. Oznacza to, że wierzyciele mogą zażądać spłaty całości długu od jednego spadkobiercy, który dopiero będzie mógł żądać rekompensaty od pozostały osób, które przyjęły spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Tego typu zagrożenie staje się jednak znacznie mniejsze w sytuacji, gdy spadkobierca ma pewność odnośnie tego, jakim majątkiem dysponowała zmarła osoba. Wówczas ryzyko, że długi do spłaty przekroczą potencjalne korzyści, jest niższe.

Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza? Podsumowanie

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Każdy spadkobierca powinien podjąć tego typu decyzję wyłącznie we własnym zakresie. Podczas wyboru warto jednak pamiętać o takich aspektach jak np. ograniczony zakres odpowiedzialności spadkobiercy do wysokości otrzymanego majątku. Czynniki te mogą być istotne podczas podejmowania decyzji, czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Niezależnie jednak od tego, jakie uprzedzenia i chęci ma decydent, warto rozważyć tego typu kwestie z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym oraz spadkowym. Prawnik pomoże naświetlić ważne kwestie oraz wskaże potencjalne zagrożenia.

Decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie należy podejmować pochopnie. Na szczęście, zgodnie z obowiązującymi przepisami spadkobierca ma sześć miesięcy na wybór, a przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza można wykonać poprzez złożenie oświadczenia potwierdzonego notarialnego bądź w toku postępowania sądowego lub odczekanie sześciu miesięcy, po którym to okresie przejęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza następuje automatycznie. Wydaje się, że pół roku to czas wystarczający na przeanalizowanie czynników „za i przeciw”.

Jeśli okaże się na przykład, że zmarła osoba spłaciła jedynie niewielką część zaciągniętego kredytu hipotecznego, być może lepszym rozwiązaniem będzie odrzucenie takiego spadku.

Tagi:

Udostępnij: