Rozwód jest zawsze bolesnym doświadczeniem dla każdej ze stron tworzących związek małżeński. Rozpad wspólnego życia jest jednym z najtrudniejszych okresów. Wszystkie wspólnie wypracowane dobra ulegają podziałowi, a dotychczasowe życie ulega drastycznej zmianie. Cała sytuacja jest dodatkowo skomplikowana w przypadku, gdy w małżeństwie zdążyły pojawić się dzieci. Czy potocznie nazywane alimenty bez rozwodu są możliwe do uzyskania? Jakie przesłanki muszą wystąpić, by można było liczyć na ich orzeczenie? Przyjrzyjmy się zagadnieniu z bliska.
Wypłata świadczeń alimentacyjnych w czasie trwania związku małżeńskiego
Alimenty zasądzone przez sąd na dzieci bądź byłego małżonka w trakcie postępowania rozwodowego są konstrukcją prawną powszechnie znaną. Jednak mało osób zdaję sobie sprawę, że powszechnie zwane alimenty bez rozwodu, które w rzeczywistości są świadczeniem alimentacyjnym, mogą być wyegzekwowane sądowo w sytuacji, gdy jedna ze stron w trakcie trwania związku małżeńskiego przestaje łożyć na zaspokojenie potrzeb rodziny oraz gospodarstwa domowego. Alimenty bez rozwodu w nomenklaturze prawnej nazywane są świadczeniem na utrzymanie rodziny.
Obowiązek alimentacyjny- skąd wynika?
Ustawa Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy to podstawowy akt prawny, który reguluje m.in. zagadnienia związane ze wspólnym pożyciem małżonków. Odnajdziemy w nim także prawa i obowiązki małżeńskie. Art. 23 KRiO stanowi, że osoby, które zawarły związek małżeński, posiadają równe prawa i obowiązki, zarówno o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Do podstawowych obowiązków małżeńskich należy m.in.: współdziałanie dla dobra rodziny, którą małżonkowie stworzyli czy wspólna pomoc. To właśnie z tego przepisu prawnego wynika konieczność zaspokajania podstawowych potrzeb rodziny. Popularnie zwane alimenty bez rozwodu przysługują drugie stronie w sytuacji, gdy drugi ze współmałżonków przestaje przyczyniać się do zaspokojenia potrzeb, adekwatnie do swoich sił oraz możliwości. Brak uczestnictwa w wychowaniu dzieci bądź dziecka, jak również brak pomocy finansowej przeznaczonej na budżet domowy stanowią wystarczające przesłanki do wystąpienia o wypłatę świadczenia alimentacyjnego w trakcie trwania związku małżeńskiego, oczywiście gdy jest to działanie świadome, a nie wynikające z braku pracy czy przewlekłej choroby.
Konieczne formalności- jak złożyć pozew o wypłatę świadczenia na utrzymanie rodziny?
By zgodnie z mocą prawa uzyskać środki finansowe od współmałżonka przed orzeczeniem o rozwodzie, koniecznym jest złożenie pozwu o wypłatę świadczenia na utrzymanie rodziny. Stosowne dokumenty należy złożyć do Sądu Rejonowego, zgodnie z właściwością miejscową (miejscem zamieszkania strony składającej pozew). Co więcej, pozew zwolniony jest z opłat sądowych. Niebagatelne znacznie odgrywa także treść pozwu- należy w nim podać swoje żądanie oraz uwzględnić wszelkie znaczące okoliczności na jego poparcie. Strona ubiegająca się o świadczenie alimentacyjne dla rodziny może również ubiegać się o przesłuchanie w sprawie świadków. Istotną rolę odgrywa dołączony do pozwu zebrany materiał dowodowy, co może niejednokrotnie przechylić szale decyzji sądu na korzyść strony, która ubiega się o uzyskanie świadczenia. Wiarygodnym źródłem są różnego rodzaju zaświadczenia o zarobkach, paragony czy faktury.
Wysokość świadczenia alimentacyjnego
Wysokość świadczenia alimentacyjnego zależy od możliwości zarobkowych i majątkowych małżonka, który zobowiązany został do uiszczania alimentów. Co więcej, sąd podczas ustalania wysokości świadczenia bierze pod uwagę potrzeby dzieci i małżonka. Celem świadczenia alimentacyjnego jest zapewnienie dla małżonków życia na takim samym bądź zbliżonym poziomie, wedle zasady tzw. równej stopy. Co więcej, stopa życiowa dzieci powinna być adekwatna do poziomu, na jakim żyją ich rodzice. W celu dokładnego oszacowania potrzeb, sąd bierze pod uwagę wszelki koszty bezpośrednio związane z utrzymaniem rodziny jak również wysokość pomocy finansowej pozwanej strony z okresu, gdy zapewniała swój wkład w utrzymanie gospodarstwa domowego i rodziny, prowadząc wspólne życie małżeńskie.
Alimenty bez rozwodu nie tylko na dzieci
Oczywistą sytuacją jest ubieganie się o wypłatę świadczenia alimentacyjnego przed orzeczeniem sądu o rozpadzie pożycia małżeńskiego na zapewnienie godnych warunków życia wspólnych dzieci. Art. 27 KRiO wskazuję, że małżonek może dochodzić wypłaty świadczeń alimentacyjnych zarówno w przypadku, gdy w małżeństwie i stworzonej rodzinie pojawiły się dzieci, jak również w sytuacji, gdy w założonej rodzinie dzieci nie ma. Strony tworzące bezdzietny związek małżeński w takim samym stopniu posiadają obowiązek współdziałania dla dobra założonej rodziny. Jeśli jedna ze stron związku małżeńskiego przestaje zaspokajać potrzeby rodziny, a takie postępowanie wynika z rażącego zaniedbania, a nie z powodów obiektywnych (np. utrata pracy czy przewlekła choroba), wówczas stanowi to wystarczającą przesłankę do złożenia pozwu o wypłatę świadczenia alimentacyjnego na utrzymanie rodziny.
